Bij een training zijn er verschillende elementen waar je aan kunt werken. Er kan gewerkt worden aan de techniek, de tactiek, het mentale aspect, maar vooral ook het fysieke aspect. In dit artikel lees je meer over dit laatste aspect. Jij leest meer over welke aspecten er getraind kunnen worden, zodat het lichaam op elk gebied getraind wordt. Alle vijf de gebieden samen noemt men ‘grondmotorische eigenschappen’
Coördinatie
Spieren, gewrichten, pezen, zenuwen, alles draagt bij aan een optimale werking van het ‘bewegingsapparaat’. Het bewegingsapparaat is ons lichaam, waarmee wij bewegen. Deze lichaamsonderdelen moeten natuurlijk wel samenwerken. Dit samenwerken wordt coördinatie genoemd. Het gaat hierbij vooral om spieren en spieronderdelen die soepel moeten samenwerken, zodat er beweging kan ontstaan. De spiervezels kunnen onderling goed samenwerken, maar ook verschillende spiergroepen kunnen samenwerken. Dit vraagt misschien om iets meer uitleg. In een spier bevinden zich spiervezels, dit kun je zien als een soort staalkabels. Als jij een bundel met staalkabels uitrolt, moet deze wel goed samenwerken om zijn functie te kunnen uitvoeren. Maar wat heb je aan één functionerende bundel staalkabels, als deze niet wil samenwerken met andere in de buurt gelegen bundel? Daarom is coördinatie binnen één spier belangrijk, maar ook de samenwerking van verschillende spieren.
Lenigheid
Dansers willen een grote bewegingsuitslag hebben, terwijl een kogelstoter een wat kleinere bewegingsuitslag wil hebben. Bij lenigheid wordt er gekeken naar hoe bewegelijk de gewrichten zijn. Misschien ken je de term ‘Range Of Motion’ wel. Deze term wordt vaak gebruikt in de fitness. In het Nederlands wordt hier ‘bewegingsuitslag’ voor gebruikt. Dit zegt dus iets over hoe groot een beweging uitgevoerd kan worden.
Bij het trainen wil je de volledige bewegingsuitslag benutten, om optimaal te trainen. Deze bewegingsuitslagen willen wij dus zo groot mogelijk houden. Dit kan door de gewrichten regelmatig te bewegen in de volledige mogelijkheden. Lenigheid is beïnvloedbaar! Door veel te bewegen, in de volledige rang of motion, kan de mate van lenigheid enigszins vergroot worden.
Bijvoorbeeld bij een squat, je wilt zo ver mogelijk zakken en weer volledig tot strekking komen.
Er is al een aantal keer benoemd dat het gaat om de uitslag in de gewrichten, maar er komt meer bij kijken. De banden, spieren, pezen en de aansturing van het zenuwstelsel zijn ook van invloed op de bewegelijkheid van een gewricht. Misschien kan je het wel voorstellen, je hebt een lange dag achter de computer gezeten. Je lijf voelt stijf aan, dit heeft alles te maken met het feit dat de spiervezels zich aangepast hebben aan de stand van het gewricht. De smering in de gewrichten is niet op gang gebracht en de banden en pezen zijn ook niet in beweging geweest. Een gewricht dat hier snel mee te maken krijgt, is de heup. Het lijf kan op dat moment wel wat beweging gebruiken en vooral in de volledige Range Of Motion. Weten hoe je het lijf weer wat soepeler kan krijgen? Check het artikel ‘Bewegen op Kantoor’
Uithoudingsvermogen
Om het sporten vol te kunnen houden is er uithoudingsvermogen nodig. In de volksmond wordt dit vaak conditie genoemd. Hoe lang je de sportprestatie volhoudt, heeft te maken met het niveau van de aeroob en anaerobe drempel. Anaerobe uithoudingsvermogen is het vermogen om een korte activiteit met een hele hoge intensiteit vol te houden. Bij deze vorm treedt er verzuring op in de spieren. Is de activiteit langer dan 2 – 3 minuten, dan wordt er gebruik gemaakt van het aerobe uithoudingsvermogen. In deze vorm is de activiteit langer vol te houden, zonder te verzuren. Het uithoudingsvermogen zegt dus iets over hoe het lijf omgaat met de levering en verwerking van energie. Bij een inactief leven zal het uithoudingsvermogen minder ontwikkeld zijn.
Het niveau van hart- en longfuncties speelt hierbij een grote rol, door een inactief leven te leiden zal deze verminderen. Het werken aan het uithoudingsvermogen zorgt voor vele gezondheidsvoordelen en het langer vol kunnen houden van een sportprestatie!
Kracht
Spierkracht is nodig om het lichaam in beweging te zetten. Met spierkracht kun je tegen de zwaartekracht in bewegen en dus voortbewegen. Om dit te kunnen moeten er contracties gemaakt worden, dit is het samentrekken van de spier. Zo’n contractie kan gemaakt worden door kleine onderdelen in de spiervezels. Door het in elkaar grijpen van deze kleine onderdelen kan de spier samentrekken om daarna weer te verlengen.
Binnen de spierkracht kan er onderscheid gemaakt worden tussen een aantal verschillende soorten kracht. Dansers en kogelstoters hebben allebei de kracht van spieren nodig, maar op een andere manier. Daarom is een specifieke training van groot belang, zodat jouw spierkracht op de meest effectieve wijze ontwikkeld wordt!
Snelheid
Deze grondmotorische eigenschap is een wat ingewikkelde, want hoe komt snelheid bij al die verschillende sporten naar voren? Om in het voorbeeld van de danser en kogelstoter te blijven, zij hebben allebei snelheid nodig. Alleen hebben deze totaal verschillende uitwerkingen. Een danser wil snel kunnen draaien/wenden. Een kogelstoter wil met veel vaart de kogel uit stoten, zodat de kogel zo ver mogelijk geworpen wordt. Om snelheid te kunnen meten, wordt er gekeken naar de verandering in gewrichten. De tijd van deze verandering wordt snelheid genoemd. Hoe snel het gewricht in de bewegingsuitslagen beweegt, zegt iets over de snelheid. Je wilt voor jouw sport de meest gunstige tijd van gewricht verandering.[1]
Het lichaam heeft een flink altijd eigenschappen. Deze vijf grond motorische eigenschappen, CLUKS, vormen de basis voor een fysieke training. Besteed aandacht aan deze vijf eigenschappen en alle aspecten van het lichaam zullen getraind worden. Wil jij werken aan deze verschillende eigenschappen? Stuur dan een berichtje!
[1]Morree, d. J., Jongert, M., & Poel, v. d. (2011). Inspanningsfysiologie, oefentherapie en training.